Odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli stanowi instytucję prawną, która chroni interesy wierzycieli przed działaniem dłużnika, który w sposób świadomy doprowadza do sytuacji, w której wierzyciele nie mają możliwości zaspokojenia swojej wierzytelności z jego majątku. Spadkobierca ma możliwość bowiem przyjęcia bądź też odrzucenia spadku. Najczęściej do odrzucenia spadku dochodzi w sytuacji, w której spadek zawiera liczne zobowiązania, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do pogorszenia sytuacji majątkowej spadkobiercy. Istnieją jednak sytuacje, w których potencjalny spadkobierca odrzuca spadek mający znaczną wartość ze względu na posiadane zadłużenie, co w konsekwencji doprowadza do pogorszenia sytuacji jego wierzycieli. Dłużnik przez swoje oświadczenie powoduje, że do jego majątku nie wchodzą prawa majątkowe znajdujące się w spadku. Skutkuje to tym, że wierzyciele nie mogą wyegzekwować swojej należności z majątku spadkowego. Niestety takie działanie spadkobiercy może być kwalifikowane jako odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli, co powoduje, że każdy z nich nabywa uprawnienie do żądania uznania za bezskuteczne odrzucenie spadku w stosunku do niego.
Kiedy wierzyciel może żądać uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne?
Wierzyciel może żądać uznania odrzucenie spadku za dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli kiedy zostaną spełnione określone przesłanki. Pierwsza z nich, to konieczność wykazania przez wierzyciela, że przez odrzucenie spadku spadkobierca stał się niewypłacalny lub stał się niewypłacalny w większym stopniu niż przed odrzuceniem spadku, co w konsekwencji prowadzi do wniosku o dokonaniu czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli. Nie mogą oni bowiem wyegzekwować swojej należności z części przypadającej spadkobiercy, który spadek odrzucił. Drugą przesłanką jest to, że wierzytelność wierzyciela musiała istnieć w momencie odrzucenia spadku. Spełnienie tych przesłanek daje uprawnienie wierzycielowi do wytoczenia powództwa przeciwko temu kto nabył spadek bądź osoby, która nabyła składniki majątku spadkowego i wiedziała o okolicznościach uzasadniających uznanie czynności za bezskuteczną albo jeżeli rozporządzenie majątkiem było nieodpłatne.
Uznanie przez Sąd oświadczenia spadkobiercy o odrzuceniu spadku w stosunku do danego wierzyciela, jako bezskutecznego uprawnia go do kierowania egzekucji w stosunku do przedmiotów spadkowych tak, jak gdyby dłużnik spadek przyjął. Taki stan stwarza warunki niepewności przede wszystkim w stosunku do spadkobiercy, który stał się następcą prawnym spadkodawcy. Przeprowadzenie egzekucji z majątku spadkowego będzie w istocie powodowało umniejszenie realnej wartości przyjętego przez spadkobiercę spadku. Mając to na uwadze wystąpić z żądaniem uznania oświadczenia o odrzuceniu spadku za bezskuteczne można w ściśle określonym terminie.
Odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli – termin
Samo oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku może nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Brak działania i nie złożenie żadnego oświadczenia przez spadkobiercę w zakreślonym terminie powoduje, że przyjmuje on spadek z dobrodziejstwem inwentarza, tj. do wysokości wartości aktywów w masie spadkowej. Wierzyciel pokrzywdzony oświadczeniem o odrzuceniu spadku może żądać uznania, że takie oświadczenie jest wobec niego bezskuteczne w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o odrzuceniu spadku. Ustawa zastrzega jednak maksymalny, trzyletni termin, w którym wierzyciel może żądać bezskuteczności. Po upływie trzech lat od dnia, w którym doszło do odrzucenia spadku uprawnienie wierzyciela do żądania bezskuteczności odrzucenia spadku w stosunku do niego wygasa. Termin ten, jako termin zawity nie podlega przywróceniu.
Omawiana instytucja prawna chroni interes wierzycieli przed działaniem dłużnika zmierzającym do uniemożliwienia zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jednak okoliczności każdej sprawy są inne, dlatego warto zastanowić się, czy w danym stanie faktycznym oświadczenie spadkobiercy w przedmiocie odrzucenia spadku może być traktowane jako dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli. Jeżeli pojawiły się wątpliwości zapraszamy do kontaktu bezpośrednio bądź za pomocą formularza kontaktowego.